روایات متعدّدى از امامان معصوم در ترغیب و تشویق مردم به زیارت حضرت فاطمه ‏معصومه(سلام‌الله علیها) و اجر و ثواب عظیمى که بر زیارت بانوی کرامت مترتّب شده، نقل گردیده است.
ضمن تسلیت سالروز رحلت جانسوز کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه(سلام‌الله علیها) نوشتاری از آیت الله علی کریمی جهرمی پیرامون جایگاه و شخصیت حضرت معصومه(علیهاالسلام) و پاداش زیارت این بانو خدمتتان ارائه می‌شود.
*حرم اهل‌بیت(ع)
حضرت صادق علیه‏السّلام فرمودند: اِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ وَ اِنَّ لِلرَّسُولِ حَرَماً وَ هُوَ مَدینَةُ وَ اِنَّ لأمیرَالْمُؤمِنینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَةُ وَ اِنَّ لَنا حَرَماً وَ هُوَ بَلْدَةِ قُمْ وَ سَتُدْفَنُ فیها اِمْرَأةٌ مِنْ اَوْلادى تُسَمَّى فاطِمَةُ فَمَنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةَ. قالَ علیه‏السّلام ذلِکَ وَ لَمْ تَحْمِلْ بِمُوسى اُمُّه؛ براى خدا حرمى است و آن مکّه است و براى رسول خدا (ص) حرمى است و آن مدینه است و براى امیرالمؤمنین حرمى است و آن کوفه است و براى ما حرمى است و آن شهر قم است و به زودى خانمی از اولاد من به نام فاطمه در آن سرزمین دفن مى‏شود، پس هرکس او را زیارت کند، بهشت بر او واجب خواهد شد. مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، ج 99، ص 267،
اهمیّت‏ مقام این بانوى‏ مکرّمه و عنایت‏ خاصّى که روى‏زیارت‏ آن‏حضرت‏ است از این‏ روایت به‏ خوبى ظاهرمى‏شود،زیرا:
اوّلاً زمانى امام صادق علیه‏السّلام از فاطمه معصومه(س) و زیارت او سخن مى‏گوید که هنوز انعقاد نطفه پدر بزرگوار او نشده، چه رسد به خود او.
ثانیاً از دفن فاطمه معصومه(علیهاالسّلام) در قم اطّلاع مى‏دهند و ظاهراً به همین لحاظ قم را حرم امامان قلمداد مى‏کند در حالى که شهرهاى متعددی داریم که مدفن امامزادگان والامقام و بلکه مدفن امامان است، ولى این وجهه و عنوان را پیدانکرده‏اند که حرم امامان باشند.
ثالثاً وعده صریح و قطعى بهشت به زائران قبر حضرت فاطمه‏ معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها داده است.
و این روایت به سند دیگرى نیز آمده و در آنجا عبارت چنین است که: حضرت صادق علیه‏السّلام مى‏فرمایند:
اِنِّ زیارَتَها تَعْدِلُ الْجَنَّةَ؛ زیارت فاطمه معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها معادل و هم‏طراز بهشت است. مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، ج 99، ص 267.
ابن قولویه متوفّاى سال 367 هق که استاد شیخ مفید اعلى‏اللَّه‏مقامه بوده نقل کرده است سعدبن‏سعد گفته: من از حضرت اباالحسن، امام رضا علیه‏السّلام راجع به زیارت فاطمه سلام‏ اللَّه‏ علیها، دختر حضرت موسى بن جعفر علیه‏السّلام پرسش کردم. حضرت فرمودند: مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّة؛ هرکس او را زیارت کند، بهشت براى اوست. کامل الزّیارات، ص 324،
و نیز از ابن الرّضا، حضرت جواد علیه‏السّلام نقل کرده که فرمودند: مَنْ زارَ عَمَّتى بِقُمْ فَلَهُ الْجَنَّة؛ کسى که قبر عمّه‏ام را در قم زیارت کند، بهشت براى اوست.
از تعبیر «عَمَّتى» که در روایت حضرت جوادالائمه علیه‏السّلام آمده به ذهن تداعى مى‏شود که امام جواد علیه‏السّلام به داشتن چنین عمّه محترمه‏اى افتخار مى‏کند و از این‏رو به جاى ذکر نام آن بانوی عظیم‌الشأن، عنوان عاطفى و زیباى «عمّه‏ من» را به‏کار مى‏برد.
علّامه مجلسى رضوان‏ اللَّه‏ علیه مى‏گویند: در بعضى از کتب و روایات دیدم که على‏بن‏ابراهیم از پدرش از سعد نقل کرده که حضرت على بن موسى الرضا علیه‏السّلام فرمودند: یا سَعْدُ عِنْدَکُمْ لَنا قَبْرٌ؛ براى ما در نزد شما قبرى است. عرض‏ کردم: جانم‏فدایت، منظورتان قبر فاطمه‏ بنت‏ موسى‏ علیهم االسّلام‏ است؟ فرموند:نَعَمْ،مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ‏الْجَنَّةُ. مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، ج 99، ص 265-266.
آرى، منظورم همان است، کسى که او را با شناخت حق و مقامش زیارت کند، بهشت از براى اوست.
*نکات لطیف این روایت
1- طبق این روایت، حضرت امام رضا علیه‏السّلام ابتداءً به سعد که قمى بوده فرموده‏اند: براى ما در نزد شما قبرى است. عبارت چنانست که گویى این قبر مال همه امامان و براى خاندان عصمت و طهارت است و همگى بدان توجّه و عنایت دارند.
2- در این روایت نیز وعده بهشت در مقابل زیارت حضرت معصومه سلام‏اللَّه‏علیها داده شده است.
3- در خصوص این روایت براى فاطمه‏معصومه سلام‏اللَّه‏علیها قید شده است که: عارِفاً بِحَقِّها؛ اگر با معرفت مقام والا و شناخت عالى نسبت به آن بانوى مکرّمه وى را زیارت کند، بهشت از براى اوست.
و طبق این تعبیر، هنگامى بهشت جزا و پاداش زیارت حضرت فاطمه‏معصومه سلام‏اللَّه‏علیها است که زائر، عارف به مقام شامخ و مرتبه رفیع و منیع آن بزرگوار باشد.
بنابراین باید کوشش کرد که قبل از زیارت آن حضرت، شناختى نسبت به او پیدانمود و باید زائر، آشناى به جلالت‏قدر و منزلت رفیع وى در نزد خداى متعال شود تا به چنین فوز عظیم و مرتبه والایى نایل گردد.
مطلب بسیار مهم و چشمگیرى که در این روایات آمده است و قدر مشترک و جامع بین همه آنهاست، وعده بهشت به زائران قبر شریف حضرت فاطمه معصومه سلام‏اللَّه‏علیها است. وعده صریح و آشکار به بهشت در مقابل زیارت حضرت معصومه سلام‏اللَّه‏علیها در لسان مبارک سه امام معصوم و مفترض‏الطاعة علیهم‏السّلام آمده است:
حضرت امام صادق علیه‏السّلام این وعده را دادند، حضرت امام رضا علیه‏السّلام نیز تصریح به این وعده فرمودند و بالاخره حضرت جواد علیه‏السّلام نیز زائران قبر عمه‏شان را نوید به بهشت دادند.
بر اساس این روایات شریفه و اخبار عدیده، استحباب زیارت مرقد منوّر حضرت فاطمه معصومه علیهاالسّلام جاى اندک تردیدى ندارد و خود مطلبى روشن و واضح است.
*زیارت حضرت معصومه مسلم است
زعیم شیعه مرحوم آیت‏ اللَّه‏ العظمى گلپایگانى اعلى‏ اللَّه‏ مقامه نیز در جواب یکى از استفتائاتى که از ایشان شده، بدین موضوع تصریح کرده‏اند و متن سؤال و جواب این است:
سؤال: آیا مى‏توان گفت زیارت حضرت معصومه علیهاالسّلام در قم با ادلّه اجتهادى ثابت است، بدین ترتیب آیه
وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ...؛
حدیث: مَنْ زارَ فاطِمَةُ بِقُمْ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛
اجماع: اتفاق همگى علماى شیعه از گذشته تا کنون؛
سیره‏تمامى مردم شیعه از قدیم تا حال؟
جواب: بسم اللَّه الرحمن الرحیم. استحباب زیارت حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها، از نظر روایات مسلّم است و حاجتى به استدلال به ادلّه مذکور نیست. واللَّه‏العالم. 24/ج2 /1408
مطلبى را در اینجا براى اکمال بحث اضافه مى‏کنیم و آن این است که مرحوم شیخ صدوق علیه‏ الرّحمة در کتاب ثواب‏ الاعمال و نیز ابن قولویه در کتاب کامل الزّیارات و علّامه مجلسى در بحارالانوار اوّلاً زیارت حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها را ذکر کرده‏اند و سپس به نقل روایت زیارت حضرت عبدالعظیم حسنى علیه‏السّلام پرداخته‏اند.
و این مراعات تقدیم و تأخیر آن هم در کتاب‏هاى علماى کم‏نظیر در عالم تشیّع اسرارى را کشف مى‏کند و حاکى از آنست که حضرت معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها بر حضرت عبدالعظیم - با تمام جلالت قدرش - تقدّم و ترجیح دارد، با آنکه حضرت عبدالعظیم علاوه بر شرافت امامزاده بودن، محدث نیز بوده است و از جمله راویان معروف اخبار امامان معصوم صلوات‏ اللَّه‏ علیهم‏اجمعین به شمار مى‏رود.
آرى، حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها علاوه بر مقامات معنوى، فرزند بلاواسطه حضرت موسى بن جعفر، امام کاظم علیه‏السّلام است ولیکن حضرت عبدالعظیم علیه‏السّلام با چهار واسطه به امام مجتبى علیه‏السّلام مى‏پیوندد.
آیت‌الله علی کریمی جهرمی

منبع : روابط عمومی آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (علیهاالسلام)

نوشته شده در شنبه 91/12/5ساعت 9:37 صبح توسط در انتظارِ آفتاب نظرات ( ) |